Lan Hài: Đặc Điểm Và Các Loài Lan Hài Phổ Biến Tại Việt Nam

Lan Hài, với vẻ đẹp kiêu sa và độc đáo, luôn là niềm đam mê của nhiều người yêu lan. Bài viết này của Phi Điệp Đột Biến sẽ cung cấp thông tin chi tiết về đặc điểm, phân loại và cách chăm sóc một số loài lan Hài phổ biến tại Việt Nam.

Lan Hài Hồng (Paphiopedilum delenatii)

Lan Hài Hồng, hay còn gọi là Paphiopedilum delenatii, là một loài lan đặc hữu của Việt Nam, nổi tiếng với vẻ đẹp tinh tế và quý hiếm. Cây trưởng thành có từ 5-7 lá, mỗi lá dài khoảng 11cm và rộng 4cm, hình dáng thuôn dài. Mặt trên của lá có màu lục thẫm, trong khi mặt dưới nhạt hơn và điểm xuyết nhiều chấm màu tía, tạo nên sự tương phản độc đáo. Điểm đặc trưng nhất của Lan Hài Hồng chính là bông hoa màu hồng nhạt, đường kính khoảng 8cm, tỏa hương thơm quyến rũ. Lá đài trên hình trứng, mép hơi cuộn, mặt trong màu hồng nhạt phủ lông ngắn, mặt ngoài có nhiều chấm đỏ. Lá đài dưới tương tự nhưng kích thước lớn hơn một chút. Mùa hoa thường rơi vào tháng 12, mỗi phát hoa dài đến 20cm, thường mang 1 bông hoa, đôi khi là 2.

Lan Hài Hồng khoe sắc với màu hồng nhạt đặc trưng.

Lan Hài Hồng từng bị cho là tuyệt chủng cho đến khi được tái phát hiện ở Khánh Hòa vào năm 1990. Loài lan này thường mọc rải rác trên đá granite phủ rêu ở độ cao từ 750-1400m.

Vẻ đẹp quyến rũ của Lan Hài Hồng.

Lan Hài Hằng (Paphiopedilum hangianum)

Lan Hài Hằng (Paphiopedilum hangianum) là một loài lan quý hiếm, đặc hữu của Việt Nam. Cây có từ 3-5 lá xếp thành 2 dãy, mỗi lá dài 25-35cm, rộng 4-6cm, hình thuôn bầu dục. Hoa mọc đứng trên cuống cao 15-20cm, thường mang 1-2 hoa. Hoa có hình trứng ngược, màu vàng vàng lục với các gân tía đỏ nổi bật. Đặc biệt, hoa Lan Hài Hằng tỏa hương thơm quyến rũ, gợi nhớ đến mùi quế. Mùa hoa thường rơi vào khoảng tháng 3-4.

Lan Hài Hằng được phát hiện vào năm 1999 tại Bắc Cạn và vùng biên giới phía Bắc Việt Nam. Loài lan này mọc rất rải rác dưới tán rừng nguyên sinh rậm thường xanh nhiệt đới mưa mùa, trên các vách đá vôi dựng đứng ở độ cao 600-650m. Tại Phi Điệp Đột Biến, chúng tôi cung cấp các loại giá thể phù hợp cho Lan Hài Hằng như xơ dừa, đất cát mỏng có ít mùn hoặc lá cây mục.

Lan Hài Giáp (Paphiopedilum malipoense)

Lan Hài Giáp (Paphiopedilum malipoense) là một loài lan lâu năm, có 4-6 lá xếp thành 2 dãy. Lá hình thuôn hoặc bầu dục hẹp, kích thước 10-16cm x 2.5-5cm. Mặt trên lá có các khoang màu lục nhạt và lục thẫm xen kẽ, trong khi mặt dưới có nhiều chấm nâu tía. Hoa Lan Hài Giáp có mùi thơm dịu, màu lục nhạt với các gân hoặc chấm màu hạt lựu – tía, rộng 8-12cm. Mùa hoa thường vào tháng 10-11. Hoa có mùi thơm của táo hoặc anh đào, nở trên cuống dài 30-50cm.

Lan Hài Giáp với màu sắc độc đáo.

Lan Hài Giáp được tìm thấy ở các tỉnh Kon Tum, Quảng Bình, Lạng Sơn, ở độ cao 450-650m. Chúng mọc rải rác dưới tán rừng nguyên sinh rậm thường xanh nhiệt đới mưa mùa trên núi đá vôi.

Cận cảnh hoa Lan Hài Giáp.

Lan Hài Helen (Paphiopedilum helenae)

Lan Hài Helen (Paphiopedilum helenae) là loài lan lâu năm, đặc hữu của Cao Bằng, Việt Nam. Cây có 3-5 lá mọc chụm, hình thuôn bầu dục, kích thước 4-10cm x 0.6-1.6cm. Mặt trên lá màu lục, có chấm tím tía ở gốc, mặt dưới màu lục nhạt. Hoa màu vàng nhạt, đài trên màu vàng viền trắng, kích thước 6x7cm. Mùa hoa từ tháng 9-11. Hoa có độ bền 20-44 ngày, không có mùi thơm.

Lan Hài Helen với màu vàng nhạt đặc trưng.

Lan Hài Helen mọc ở độ cao 600-1000m, trong các khe nứt ít đất trên các vách dựng đứng gần đỉnh núi.

Một góc nhìn khác về Lan Hài Helen.

Lan Hài Henry (Paphiopedilum henryanum)

Lan Hài Henry (Paphiopedilum henryanum) là loài lan đất hoặc lan đá, có 3-5 lá hình trái xoan thuôn, dài 8-12cm, rộng 4-5cm. Mặt trên lá màu xanh nhạt, gân nổi rõ, mặt dưới cũng màu xanh nhạt. Hoa màu tím nhạt, có lông trắng, đường kính 8-10cm. Cánh môi hình túi hẹp cong, màu tím đậm. Mùa hoa từ tháng 9 đến tháng 11.

Lan Hài Henry với sắc tím nổi bật.

Lan Hài Henry phân bố ở độ cao 910-1400m ở phía Bắc Việt Nam và Trung Quốc. Chúng mọc trên các vách núi đá vôi dựng đứng, trong các khe nứt hoặc hốc đá ẩm.

Vẻ đẹp của Lan Hài Henry.

Lan Hài Kim Vàng (Paphiopedilum villosum)

Lan Hài Kim Vàng (Paphiopedilum villosum) khi trưởng thành có 4-5 lá, dài 14-42cm. Lá đài sau hình trứng đến bầu dục, dài 2.2-2.8cm, rộng 1.4-2.2cm. Mặt lá xanh lá cây sáng, mặt dưới có chấm tím từ gốc. Hoa màu vàng đậm hoặc nhạt, to 6-8cm, có hương thơm. Mùa hoa từ tháng 4 đến tháng 5.

Lan Hài Kim Vàng với sắc vàng rực rỡ.

Lan Hài Kim Vàng phân bố ở Myanmar, Ấn Độ, Thái Lan, Trung Quốc và Việt Nam, ở độ cao 1200-2000m. Chúng thường mọc trên lớp rêu của thân cây.

Một bụi Lan Hài Kim Vàng đang nở rộ.

Lan Hài Râu Xanh (Paphiopedilum dianthum)

Lan Hài Râu Xanh (Paphiopedilum dianthum) là cây lâu năm, có 4-6 lá mọc chùm. Lá dày, hình thuôn dải, kích thước 20-50cm x 2-5cm. Mặt trên lá màu lục thẫm, mặt dưới màu lục nhạt. Cánh hoa hình dải xoan, màu trắng hoặc vàng lục nhạt. Môi hình túi sâu, màu vàng nâu nhạt. Mùa hoa từ tháng 9-11.

Lan Hài Râu Xanh với cánh hoa độc đáo.

Lan Hài Râu Xanh phân bố ở độ cao 500-1450m ở Tây Nam Trung Quốc và miền Bắc Việt Nam. Chúng mọc thành nhóm nhỏ ở khe nứt ít đất của các vách dốc đứng gần đỉnh, đôi khi mọc bám trên cây.

Cận cảnh hoa Lan Hài Râu Xanh.

Lan Hài Táo (Paphiopedilum appletonianum)

Lan Hài Táo (Paphiopedilum appletonianum) phân bố ở Việt Nam, Lào, Campuchia, Thái Lan, Trung Quốc, ở độ cao 700-2000m. Cây có 5-8 lá khi trưởng thành, dài 10-25cm, rộng 2-5cm. Mặt lá có đốm xanh đậm xen lẫn xanh nhạt, gốc có đốm tím. Mặt bông dài 15-50cm, rộng 6-10cm. Mùa hoa từ tháng 3 đến tháng 5.

Lan Hài Táo Gia Lai.

Lan Hài Táo ưa môi trường mát, ánh sáng trung bình và bóng râm. Chúng thường mọc trên đá vôi phủ rêu hoặc lá mục.

Lan Hài Táo Bình Định.

Lan Hài Sukhakulii (Paphiopedilum sukhakulii)

Lan Hài Sukhakulii (Paphiopedilum sukhakulii) có lá dài 10-13cm, rộng 4-5cm, có đốm xanh đen và xanh vàng. Hoa to 11-14cm, các lá đài màu trắng với nhiều vân màu xanh, chân có đốm đỏ tía, cánh hoa xanh có nhiều màu hạt dẻ, riềm lông mịn. Mùa hoa từ tháng 4 đến tháng 5.

Lan Hài Sukhakulii.

Lan Hài Sukhakulii phân bố ở độ cao 250-1000m ở miền Đông Bắc Thái Lan. Chúng mọc trong đất sét cát lá, thường dọc theo suối núi, dưới bóng râm của cây lớn.

Một cây Lan Hài Sukhakulii khác.

Lan Hài Tông Lào (Paphiopedilum rungsuriyanum)

Lan Hài Tông Lào (Paphiopedilum rungsuriyanum) có thân mang 3-5 lá hình bầu dục, dài 10-15cm, rộng 1.5-2cm. Mặt trên lá màu lục đậm có vân xanh cẩm thạch nhạt, mặt dưới đậm hơn. Hoa màu tím đậm, phủ lông trắng, đường kính 4-5cm. Mùa hoa thường mang 1 hoa, hiếm khi 2 hoa.

Loài lan này được phát hiện ở khu vực núi đá vôi ở phía Bắc Việt Nam năm 2010 và cũng được tìm thấy tại Bắc Lào.

Lan Hài Đuôi Công (Paphiopedilum gratrixianum)

Lan Hài Đuôi Công (Paphiopedilum gratrixianum) có 4-8 lá khi trưởng thành, mặt trên xanh, mặt dưới có chấm tím xuống gốc. Lá dài đến 20cm, rộng 4cm, gốc có đốm đỏ và vết tía. Hoa lớn 10-12cm, màu lục vàng. Mùa hoa từ tháng 10 đến tháng 12.

Lan Hài Đuôi Công.

Lan Hài Đuôi Công phân bố trên các đỉnh núi cao thuộc dãy Tam Đảo (Vĩnh Phúc).

Một góc nhìn khác về Lan Hài Đuôi Công.

Lan Hài Mốc Hồng Hòa Bình (Paphiopedilum micranthum)

Lan Hài Mốc Hồng Hòa Bình (Paphiopedilum micranthum) có thân mang 3-5 lá xếp thành 2 dãy. Lá hình trứng ngược hoặc bầu dục thuôn, dày và mọng nước. Mặt trên lá màu lục với các mảng đậm nhạt, mặt dưới có đốm tím dày đặc. Hoa màu hồng nhạt, đường kính 6-8cm, không có mùi. Mùa hoa vào cuối tháng 3, đầu tháng 4.

Lan Hài Mốc Hồng Hòa Bình.

Lan Hài Mốc Hồng Hòa Bình phân bố ở độ cao 1350-2050m ở miền Bắc Việt Nam (Cao Bằng, Hà Giang, Tuyên Quang) và vùng Quảng Tây, Quý Châu, Vân Nam (Trung Quốc).

Cận cảnh hoa Lan Hài Mốc Hồng Hòa Bình.

Kỹ thuật trồng Lan Hài bằng giá thể

Tại Phi Điệp Đột Biến, chúng tôi khuyên bạn nên trồng Lan Hài bằng giá thể xơ dừa vì khả năng giữ ẩm tốt và tiết kiệm thời gian chăm sóc. Xơ dừa là một loại giá thể phổ biến và dễ kiếm, giúp cây lan phát triển khỏe mạnh.

Giá thể xơ dừa cho Lan Hài.

Lưu ý: Sau khi nhận cây từ vườn, nên để cây ở chỗ râm mát 3-4 tiếng trước khi tưới nước.

Kết luận

Lan Hài là một loài hoa lan đẹp và quý hiếm, đòi hỏi sự chăm sóc tỉ mỉ. Hy vọng bài viết này của Phi Điệp Đột Biến đã cung cấp cho bạn những kiến thức bổ ích về các loài Lan Hài phổ biến tại Việt Nam. Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn thêm về kỹ thuật trồng và chăm sóc Lan Hài.